نقشه کشی فرش جزء یکی از هنرهای سنتی و قدیمی ایران است. هنر نقشه کشی فرش زیر مجموعه طراحی سنتی می باشد این هنر شامل طرح نقش فرش هایی از قبیل طرح نقشه تابلویی، پرده ای ، زیر دریایی، تزئینی و... و تعدادی از گلیم ها هستند.
متناسب با رج شمار فرش و بر حسب تراکم مورد نظر، نقشه کشی فرش را انجام می دهند این نقشه کشی روی کاغذ های مخصوص و شطرنجی انجام می شود. طراحی و نقشه کشی فرش هنر خلاق و تخصصی است که استادان در این زمینه بسیار با ذوق و سلیقه هستند شاید بهتر است بگوئیم این هنر کار هر کسی نیست و باید خلاقیت فراوانی به خرج داد.
در زمان های قدیم که کاغذ های شطرنجی وجود نداشت نقشه ها را به صورت قطعه می بافتند و بافنده های فرش این قطعه ها را تحویل گرفته و برای بافت یک فرش با تکرار بافت این قطعه هنر خودشان را به نمایش می گذاشتند.
نقشه های سنتی فرش در حال حاضر به دو صورت انجام می شود به نام نقشه کشی ترکی و نقشه کشی فارسی از آن نام می برند. در نقشه کشی فارسی دقیقا رنگ مورد نظر که باید بافت شود روی نقشه قرار میگیرد اما در نقشه کشی ترکی نقشه با رنگ های خاص سایه زده می شود و رنگ اصلی به صورت کد هایی که از قبل قرار داد شده، با نمایش اعداد روی نقشه قرار می گیرد. این کد ها با توجه به جدول اعداد خوانده می شود بدین صورت که هر رنگی عدد منحصر به خود را دارد و زیر نخ چسبانده شده است.
امروزه برای نقش فرش ماشینی از نرم افزارهای نقشه کشی استفاده می شود. نقشه اولیه توسط استادان طراحی می شود و این طرح را در نرم افزار نقشه کشی باز می کنند و بعد از آن به ویرایش اشکالات بوجود آمده می پردازند. در این نرم افزار های نقشه کشی با تنظیمات و ترفندهایی نقشه را برای تراکم ها و شکل های خاص فرش آماده می کنند.
